Psia profilaktyka – szczepienia
Zapobieganie chorobom zakaźnym, szczególnie wirusowym, ale także bakteryjnym, jest bardzo ważne dla zdrowia zwierząt. Choroby których chcemy uniknąć stosując szczepienia często kończą się bardzo poważnymi powikłaniami takimi jak padaczka, niedorozwój zębów stałych, jaskra, zwłóknienie wątroby. Niektóre z nich mogą nawet zakończyć się śmiercią. Warto zadbać o dobre zabezpieczenie zwierzaka wg zasady – LEPIEJ ZAPOBIEGAĆ NIŻ LECZYĆ.
NA CO SZCZEPIĆ?
Szczepienia możemy w dużym uproszczeniu podzielić na 3 grupy:
Szczepienie obowiązkowe w Polsce – Wścieklizna (wirus RABV) – każdy pies musi posiadać ważne zaświadczenie o szczepieniu przeciwko wściekliźnie.
Szczepienia zasadnicze (szczepienia które powinien być poddany każdy pies) – Parwowiroza (atenuowany wirus CPV-2), Nosówka (CDV), Choroba Rubartha (Wirusowe zapalenie wątroby, Adenowirus typ.2).
Szczepienia dodatkowe (zalecane w zależności od miejsca pobytu, stanu zdrowia psa)- Parainfluenza czyli kaszel kenelowy (w dużych skupiskach psów – na wystawach, w hodowlach, schroniskach, hotelach dla psów), Borelioza (w czasie dużej inwazji kleszczy), Leptospiroza (gdy pies często spaceruje po lesie, poluje na gryzonie), Dermatofitoza (w dużych skupiskach psów), Herpeswiroza (szczególnie ważne u suk przed wprowadzeniem do hodowli).
CO TO ZNACZY LUKA IMMUNOLOGICZNA I JAKI TO MA WPŁYW NA TERMIN SZCZEPIENIA?
Zaraz po urodzeniu szczenięta piją specjalny rodzaj mleka matki nazywany siarą. Siara zawiera wiele substancji odżywczych ważnych w dalszym rozwoju i życiu szczeniaka m.in. przeciwciała chroniące nowo narodzone zwierzę przed zarazkami z otoczenia. Przeciwciała otrzymane z siarą od matki stopniowo zanikają aż do 16 tygodnia życia. Luka immunologiczna występuje wtedy gdy miano przeciwciał matczynych u szczeniaka jest na tyle niskie że nie chroni malucha przed zarażeniem ale na tyle wysokie ,że negatywnie wpływa na skuteczność szczepienia. Z tego powodu ostatnie szczepienie szczeniaczka należy wykonać po 16 tygodniu życia, aby mieć pewność że został on dobrze zabezpieczony przeciwko choroba zakaźnym.
PRZYGOTOWANIE DO SZCZEPIENIA
Należy pamiętać o tym że nie szczepimy psów chorych, leczonych np.: kortykosteroidami, psów z obniżoną odpornością np.: na skutek dużego zarobaczenia (dlatego zalecane jest odrobaczanie co najmniej tydzień przed planowanym szczepieniem), suk w cieczce, suk karmiących szczeniaki.
Przed szczepieniem lekarz weterynarii wykonuje badanie kliniczne, sprawdza stan ogólny zwierzęcia, węzły chłonne, temperaturę ciała, oddechy, przeprowadza wywiad odnośnie dotychczasowego życia szczeniaka. Gdy stan zwierzęcia nie pozwala na szczepienie można mu podać surowice odpornościowa (gotowe przeciwciała) przeciw najgroźniejszym chorobą zakaźnym. Zapewni to ochronę szczeniaka do momentu gdy będzie gotowy do szczepienia.
Stres spowodowany np.: zmiana miejsca zamieszkania, oddzieleniem od matki i rodzeństwa, zmiana karmy, działa na organizm szczeniaka immunosupresyjnie dlatego w takich sytuacjach należy poczekać ze szczepieniem aż sytuacja się ustabilizuje. W tym czasie można użyć surowicy odporonościowej.
KALENDARZ SZCZEPIEŃ I ODROBACZEŃ
Zawsze to lekarz ostatecznie decyduje jaki kalendarz szczepień będzie najlepszy dla danego psa, należy jednak pamiętać o ogólnych zasadach
- SZCZENIĘTA
przed pierwszym odrobaczeniem w nowym domu należy wykonać badanie kału
8,9 tydzień- szczepienie 1 choroby zakaźne (Parwowiroza, Nosówka, Choroba Rubartha)
6,8 tydzień-odrobaczanie co 4tyg do 26tyg(6miesięcy)
12 tydzień- szczepienie 2 choroby zakaźne (Parwowiroza, Nosówka, Choroba Rubartha)
15 tydzień-szczepienie na wściekliznę (dalsze szczepienia- co roku!)
6 miesiąc (26 tydzień)-odrobaczanie co 3 miesiące (w przypadku gdy pies przebywa z dziećmi, ludźmi starszymi, osobami o obniżonej odporności zalecane jest odrobaczanie co 1 miesiąc i badanie kału co 3 miesiące)
(6)12 miesiąc – szczepienie 3 choroby zakaźne- dawka przypominająca (Parwowiroza, Nosówka, Choroba Rubartha) dalsze szczepienia co 3 lata!
UWAGA!!!
- Szczenięta szczególnie narażone na zakażenie np. : w czasie epidemii parwowirozy w schronisku zaczynamy szczepić od 6 tyg życia
- Należy odrobaczyć psa przynajmniej 1 tydzień przed szczepieniem
- DOROSŁE PSY
Odrobaczamy psa co 3 miesiące po wcześniejszym wykonaniu badania kału.
Jeżeli pies przebywa z ludźmi o obniżonej odporności, małymi dziećmi, starszymi osobami: wykonujemy badanie kału co 3 miesiące a odrobaczenie nawet co miesiąc.
Pies nigdy nie szczepiony – szczepimy jednorazowo na wściekliznę, dwukrotnie na choroby zakaźne w odstępach 3-4 tygodni, następnie w kolejnych latach szczepienie na wściekliznę co roku, na choroby zakaźne co 3 lata
Pies dorosły po szczepieniach zasadniczych szczenięcia szczepiony jest dawka przypominającą na początku drugiego roku życia zwierzaka, a następnie co 3 lata. Natomiast na wściekliznę szczepimy co roku.
SZCZEPIENIA DODATKOWE
Decyzję o szczepieniu podejmuje lekarz wraz z opiekunem po ustaleniu wszystkich korzyści i ryzyka związanego ze szczepieniem, zaliczamy do nich szczepienia przeciwko:
Parainfluenzie
Boreliozie
Leptospirozie
KIEDY MOŻNA WYCHODZIĆ ZE SZCZENIAKIEM NA SPACER
Dopiero po dwóch tygodniach od drugiego szczepienia na choroby zakaźne, można zakładać, że pies jest już odporny na zakażenia. Z każdym dniem po szczepieniu odporność na zakażenia wzrasta. Do tego momentu, należy jednak ograniczyć psu kontakt z nieszczepionymi zwierzętami, przedmiotami na których mogłyby się znajdować przyniesione z zewnątrz zarazki (butami, hulajnogami, rowerami itp). Ograniczamy w tym okresie wychodzenie na długie spacery, unikamy skupisk, lub wypuszczamy psa do ogródka w którym nie przebywają inne zwierzęta będące potencjalnymi nosicielami chorób. Należy pamiętać iż jest to równocześnie bardzo ważny okres rozwoju behawioralnego, któremu izolacja niestety nie sprzyja. Dlatego tak istotne jest indywidualne podejście od każdego pacjenta.
REAKCJE POSZCZEPIENNE
Po każdym szczepieniu, szczególnie gdy jest to pierwsze szczepienie szczeniaka należy dokładnie go obserwować. Mimo tego, że szczepionki z roku na rok stają się coraz bezpieczniejsze nadal zdarzają się niepożądane reakcje na składniki szczepionki.
Reakcje poszczepienne to m. in.:
- nagłe osłabienie
- wymioty
- krwawa biegunka
- wysypka
- wstrząs anafilaktyczny
- obrzęk naczynioruchowy
- zmętnienie rogówki
- niedokrwistość autohemolitycnza
- ziarniniaki, odbarwienia włosa w miejscu iniekcji