Dlaczego tak ważna jest diagnostyka różnicowa
DIAGNOSTYKA RÓŻNICOWA
To nic innego jak postępowanie mające na celu postawieni rozpoznania, aby w sposób celowany leczyć pacjenta.
Większość chorób, schorzeń, ma mało specyficzny przebieg: „zwykła biegunka” może być zarówno objawem nagłej zmiany diety, alergii pokarmowej jak i choroby nowotworowej jelit, kaszel – może być spowodowany zapaleniem gardła, obecnością ciała obcego w drogach oddechowych, wadą wrodzoną
Co to oznacza dla mnie lekarza?
- lista wszystkich objawów klinicznych (tych obserwowanych przez właścicieli) jest 1, niezbędnym krokiem aby rozpocząć diagnostykę.
- krok 2 to dokładny wywiad (dlatego nie da się przeprowadzić wizyty w 7,5 minuty), zebranie wszystkich informacji na temat tego od kiedy występują objawy, czy utrzymują się stale, czy narastają, nasilają się w określonych okolicznościach, czy mają charakter pulsacyjny. Często wynik wywiadu – co jest oczywiste – zależy od rozmówcy/rozmówców. Każdy członek rodziny sprawujący opiekę nad zwierzęciem, może inaczej odbierać to co dzieje się z jego podopiecznym, objawy mogły być zaobserwowane tylko przez jednego opiekuna, bo występują rzadko, lub pojawiły się tylko raz
- wnikliwe badanie kliniczne (przy pomocy zmysłów: oglądania, omacywania, osłuchiwania, wąchania) jest krokiem numer 3. Odnotowuje wszystko to co jest odstępstwem od normy (normy w rozumieniu danego gatunku, danego pacjenta – dlatego badam podczas „rutynowych” wizyt, przed szczepieniem, przy okazji odrobaczenia, kiedy mój pacjent jest zdrowy)
- krok numer 4: opracowanie planu diagnostycznego
- sporządzam listę wszystkich możliwych przyczyn zaistniałych nieprawidłowości, planując które z nich są do potwierdzenia/wykluczenia za pomocą jakich badań dodatkowych, do których zaliczamy między innymi:
- badania krwi
- badania moczu
- badania kału
- testy diagnostyczne
- badania obrazowe (USG, RTG, endoskopia)
- badania histopatologiczne
- sporządzam listę wszystkich możliwych przyczyn zaistniałych nieprawidłowości, planując które z nich są do potwierdzenia/wykluczenia za pomocą jakich badań dodatkowych, do których zaliczamy między innymi:
Lista badań dodatkowych uwzględnia ich przydatność (zaczynam od chorób bardziej prawdopodobnych), inwazyjność (czy są szkodliwe dla pacjenta, czy wiążą się z dodatkowym znieczuleniem, operacją), możliwości finansowe Właściciela.
- krok 5: interpretacja – nieprawidłowości w badaniach dodatkowych mogą, ale nie muszą być objawem choroby. Często wyniki badań dodatkowych pozwalają wykluczyć lub potwierdzić daną chorobę, czasami jednak pozwalają tylko (albo aż) na zawężenie obszaru poszukiwań rozpoznania. Diagnostyka różnicowa przypomina często grę planszową – wracamy do punktu 3.
- krok 6: w niektórych przypadkach nie jest również błędem postawienie rozpoznania na podstawie reakcji na zastosowane leczenie.
Postawienie rozpoznania jest niezbędne aby leczyć w sposób celowany, w przeciwnym wypadku mówimy o leczeniu objawowym.
- Gdy mamy do czynienia z pacjentem który wymaga szybkiego leczenie, jest w stanie zagrożenia życia – nie ma czasu na oczekiwanie na wyniki, postępujemy objawowo.
- Gdy możliwości finansowe właściciela nie pozwalają na przeprowadzenie wszystkich badań – postępujemy objawowo.
- Gdy możliwości diagnostyczne są ograniczone np. ze względu na wiek pacjenta – postępujemy objawowo.
Najbardziej właściwym sposobem postępowania jest leczenie na podstawie rozpoznania. Pamiętajmy jednak, że zarówno w medycynie ludzkiej jak i weterynaryjnej zdarza się to niezmiernie rzadko. Zawsze leczy się pacjenta – nie wynik.